گفتگو با مهندس حسین رفیعیان مدیرعامل پردیس فرهنگی هنری مهرسان

زمينه و ريشه ايجاد پرديس فرهنگي هنري مهرسان چه بوده است؟

در راستاي تعميق ارزش‌هاي اسلامي و بسط اصول اساسي فرهنگي و تلاش براي اعتلاي سطح آگاهي‌هاي عمومي در زمينه‌هاي مختلف فرهنگي و هنري، ايجاب مي‌نمود که با ايجاد و تاسيس موسسه فرهنگي هنري، تحت عنوان پرديس فرهنگي هنري مهرسان، زمينه‌هاي رواج فرهنگ و هنر اسلامي را با ترسيم چشم‌اندازي که در اساسنامه پرديس آمده است، براي شناسايي استعدادهاي شگرف اقشار مختلف جامعه به ويژه نسل جوان فراهم گردد.

رشد و اعتلاي مباني فرهنگي، در راستاي سياست‌هاي فرهنگي نظام جمهوري اسلامي ايران و تلاش براي افزايش روحيه تحقيق و تتبع و ابتکار در جامعه و رشد فضايل اخلاقي از منظر و مرآي W و آموخته‌هاي فرهنگي در تجربه زيستي و علاقه و پيوندهاي عاطفي فردي و تحصيلات در حوزه معماري، زمينه و انگيزه‌هاي اصلي من در ايجاد و ساخت چنين بستري بوده است که خداي منان را سپاسگزارم که در صحنه عمل اجتماعي محقق و در اختيار علاقمندان و فرهنگ‌مداران جامعه قرار گرفته است.

معمولا سرمايه‌گذاري عظيم توسط بخش خصوصي در زمينه فرهنگ و هنر صورت نمي‌گيرد، چه شد که اين ابتکار را در اولويت قرار داديد؟

همانگونه که در پاسخ به سوال يک با مجله وزين فرهنگ ديپلماسي بدان اشاره کردم، دانش اقتصاد هنر امروز در دنيا به نتايجي روشن و معنادار از محاسبات علمي رسيده که مطالعه آن، ما را متوجه ضرورت اهتمام براي توليد هنر و حمايت از توليدات هنري و رونق بازار کسب و کار هنري ميسازد.

از سويي نبايد فراموش کرد که کالاهاي فرهنگي زماني مي‌توانند در گردونه رقابت‌هاي ملي و جهاني ورود پيدا کنند که هم زيرساخت‌هاي هنر – صنعت فراهم گردد و هم نگاه اقتصادي براي توليد کالاهاي فرهنگي و هنري حاکم باشد. يکي از خرده نظام‌هاي جامعه، خرده نظام اقتصاد است که در ديدگاه نظريه سيستمي، کنش متقابل ميان متغيرهاي اقتصادي و غير اقتصادي و فرهنگي در فرآيندهاي تغيير ساختاري بررسي مي‌شوند و بنابراين مفهوم ساختار، نوعي کنش متقابل به وسيله ارزش‌ها، هنجارها و روش‌هاي پاداش دهي تنظيم شده و شکل مي‌گيرد و تداوم مي‌يابد. از طرفي ضرورت‌هاي پرداخت به موضوعات و اصول مباني فرهنگي در جامعه يک وظيفه ملي و وجدان جمعي تلقي مي‌گردد که هر فعل و انفعالي و هرگونه رفتاري در اين حوزه، تاثيرات خود را بر همه نظام‌ها و خرده نظام‌ها مي‌گذارد و لذا ورود پرديس فرهنگي هنري مهرسان به عرصه فعاليت فرهنگي به عنوان بخش خصوصي به  خوبي مي‌تواند تاثيرات خود را بر همه عرصه‌ها گذارده و سياست‌هاي کلان فرهنگي نظام که در اسناد بالادستي مورد تاکيد است، همراه با علقه‌ها و علاقه‌هاي فردي به منصه ظهور برساند.

به نظر شما در پرديس مهرسان، تا چه حد موضوع «اقتصاد هنر» عملياتي شده است؟

از آن جا که زيباشناختي نسبت مستقيمي با حقيقت هستي دارد و در نظام احسن، همه چيز به بهترين شکل ممکن، رنگ وجود يافته و موجودات عالم هستي در کمال ظرافت، آفريده شده اند، درک و فهم اين همه زيبايي، خود هنر است و خلق زيبايي از جلوه‌هاي زيبايي هستي، هنرمندي مي‌خواهد و مي‌طلبد و هر چه نسبت انسان با درک زيبايي‌ها بيشتر باشد، قدرت او در تحليل و تصوير دستگاه ادراکي حيات قوي‌تر خواهد بود.

خلق زيبايي يا به تعبيري هنر، از نظر من توليد سرمايه و ثروت است و صرف‌نظر از ريشه‌شناسي واژه هنر که حجم عظيمي از آثار ادبي و هنري پر افتخار ايران عزيز را به خود اختصاص داده و تاثير خود را بر اعتلاي فضايل و کمالات انساني مي‌گذارد و فرزانگي و خردمندي را ترجمان است و وسيله‌اي براي اعتلاي روح و روان و انديشه آدمي و هويت بخشي به خود جمعي مي‌شود. که لزوما اين موضوع، مصونيت و امنيت فرهنگي را نيز در جامعه رقم مي‌زند مفهومي است که مي‌توان با تمرکز و تاکيد بر مولفه‌هاي هنري، بر نقش فزاينده نظام‌هاي تصميم‌ساز و حامي در رونق کسب و کارهاي فرهنگي و هنري و احياگري هنرها و هنرمندان صاحب فضيلت ترسيم کرد. اگرچه هنوز افرادي هستند که عيار هنر را تنها در فرديت اثر هنري مي‌سنجند اما تکثر و تجاري‌سازي آن، نوعي تلاش براي زنده ماندن و عمومي کردن سرمايه‌اي است که مي‌تواند پشتوانه فرهنگ يک ملت و ضامن تفوق بر ديگر فرهنگ‌ها باشد. لذا با چنين نگاهي، پرديس فرهنگي هنري مهرسان تلاش نموده به اقتصاد هنر توجه ويژه داشته باشد و در توازن و تعامل دو حوزه اقتصاد و هنر، رويکردي جامع‌نگر و کلنگر به حوزه هنر داشته باشد.

مهمترين خدمات شما به اهالي فرهنگ و هنر چيست؟

براي تحقق اهداف مصرح در اساسنامه پرديس فرهنگي هنري مهرسان که اشعار به فعاليت‌هاي فرهنگي دارد و برگزاري همايش‌ها، گردهمايي‌ها، سمينارها و جشنواره‌هاي فرهنگي و هنري و همچنين انجام فعاليت‌هاي پژوهشي و تحقيقاتي را در کانون توجه خود داشته و هدف خود را به عنوان نقش‌آفريني الگوي فعاليت‌هاي شايسته عرصه فرهنگ و هنر قرار داده است. بديهي است که ايجاد بستري مناسب هم به لحاظ نظام برنامه‌ريزي فرهنگي و هم به لحاظ حوزه ابنيه و مکان مناسب براي ظهور و بروز استعدادهاي فرهنگي و ارائه و نمايش آثار اهالي فرهنگ و هنر از سوي پرديس فرهنگي هنري مهرسان آماده و در حال ارائه خدمت به حوزه فرهنگ و اهالي فرهنگ و هنر به طور خاص مي‌باشد. مي‌توان به برپايي نمايشگاه‌هاي متعدد آثار هنرهاي تجسمي در قالب فعاليت گوناگون و اختصاص مجموعه‌اي بي‌نظير به نگارخانه با ويژگي‌هاي خاص موقعيت جغرافيايي اشاره داشت. مي‌توان ادعا نمود که فضاهاي داخلي پرديس بدون کمترين اغراق، خود يک نمايشگاه موثر و فعال در حوزه آموزش، تدريس و ارائه نمايشگاهي است. با نيم‌نگاهي به حوزه جغرافيايي پرديس و موقعيت ممتاز آن در سايت جغرافيايي فرهنگي و علمي، اين ادعا گزافه نيست که پرديس فرهنگي هنري مهرسان، اولين پرديس فرهنگي در کشور است که ظرفيت‌هاي قابل توجهي براي ارائه آثار و فعاليت‌هاي اهالي فرهنگ و هنر باشد.

نحوه همکاري و تعامل شما با هنرمندان و بزرگان فرهنگ و هنر کشور چگونه است؟

پاسخ اين سوال به طور مبسوط در لابلاي مطالب مطرح بيان شده. برپايي نمايشگاه‌هاي متعدد که انجام يافته و نمايشگاه‌هاي متعدد برنامه‌ريزي شده بعدي به ياري خدا صورت خواهد پذيرفت، حاکي از ارتباط منطقي و تعامل دو سويه در اين تجربه زيستي فرهنگي است. وجود هنرمندان جوان در آوردگاه هنري پرديس که سرشار از اميد و تلاش و جديت در خلق آثار هنري و آموزشي جوانان علاقمند به حوزه فرهنگ و هنر ناب هستند خود گواه عشق و علاقه به آناني است که براي اعتلاي فرهنگ و هنر ايراني سراز پاي نمي‌شناسند و عاشقانه مزد عشق مي‌بازند و در اين بستري که پرديس فراهم نموده است استعدادهاي خدايي خود را شناسايي و در مسير معنويت رشد و اعتلا مي‌بخشند. به منظور تقويت ارتباط با هنرمندان و بزرگان فرهنگ و هنر کشور بر اساس چشم‌اندازي که ترسيم نموده‌ايم به يقين با فراهم شدن شرايط لازم به لحاظ موضوعات بهداشتي و ايمني ناشي از کرونا، به ديدار بزرگان و اجله هنرمندان عزيز خواهيم شتافت و از تجربه‌هاي اندوخته شده آن عزيزان براي اعتلا و گسترش فرهنگ و هنر بهره‌مند خواهيم شد بمنه و کرمه.

نحوه تعامل و ارتباط شما با نهادهاي دولتي و عمومي چگونه است؟

آن چه که به عنوان يک اتفاق بزرگ و موثر و مثبت فرهنگي رخ نموده، حاصل اعمال سياست همکاري بين بخشي با سازمان‌ها و نهادهاي عمومي و دولتي است که پرديس فرهنگي هنري مهرسان در راستاي سياست‌ها و اهداف خود در تنظيم و تدوين مناسبات براي استفاده از ظرفيت‌هاي محيط پيراموني خود به کار برده است. لذا با اتخاذ چنين رويکرد موثري در تعامل با دستگاه‌هاي ذي‌ربط موضوع اجتماعي، در راه هم‌افزايي قابليت‌ها و ظرفيت‌هاي سازمان‌ها و نهادهاي ديگر در چارچوب مسئوليت خطير اجتماعي فرهنگي خود تلاش نموده است. البته آنچه که در اين عرصه اتفاق افتاده، مرهون تلاش جمعي و پياده‌سازي اين نوع نگاه تعاملي با ساير دستگاه‌هاي ذي‌ربط مي‌باشد و صد البته مديريت پرديس فرهنگي هنري مهرسان تمام ظرفيت خود را در طبق اخلاص براي رشد و اعتلاي فرهنگ و هنر جامعه گذاشته، انتظاري بيش از اين از همراهي و همکاري و معاضدت ساير دستگاه‌هاي اجتماعي دارد که البته رجاء واثق داريم که وجود علاقهمندي‌ها و دغدغه‌هاي مشترک فرهنگي اين مهم را رقم خواهد زد.

فعاليت بين المللي و منطقه‌اي مجموعه مهرسان تاکنون چه بوده است؟

پرديس فرهنگي و هنري مهرسان که تنها مرکز تخصصي براي فعاليتهاي حرفهاي هنر به کشور ميباشد با مساحتي بالغ بر 1643 مترمربع و با زيربنايي بالغ بر 18100 مترمربع در 13 طبقه توانسته ظرفيت شايستهاي براي فعاليتهاي عرصه فرهنگ و هنر ايجاد نمايد. اين پرديس در تمامي جلوه‌ها و گرايشهاي هنر از جمله هنرهاي تجسمي، سنتي، نمايشي، موسيقي، ادبيات، سينما، معماري، انيميشن و مد و لباس فعاليت دارد.

ويژگي‌هاي معماري پرديس زمينه ظهور و بروز آثار نمايشگاهي و فعاليت‌هاي حرف‌هاي هنر را از حيث نور و ارتفاع و فاصله‌هاي کريدور استاندار را به خوبي فراهم مي‌نمايد.

تاکنون نمايشگاه‌هاي ارزشمند هنري در پرديس انجام يافته که بازتاب بسيار گسترده در رسانه‌ها و جوامع و نزد اهالي فرهنگ و هنر داشته است. به اختصار به برپايي نمايشگاه‌هاي زير اشاره و بسنده مي‌شود.

1. نمايشگاه خط مهرباني با رويکردي هرمنوتيکي بر آثار اسطوره‌ها و مفاخر خط شکسته نستعليق و نمايش آثاري بشکوه از قدماي خوشنويسي و بزرگاني جاويد از جمله درويش عبدالمجيد طالقاني، ميرزا غلامرضا اصفهاني، سيدعلي اکبر گلستانه که در محضر استادان و سرآمدان معاصر خط شکسته نستعليق کشور و افتخار دو حوزه ملي و بين المللي برگزار گرديد. استاداني چون، غلامحسين اميرخاني، يدالله کابلي خوانساري، اميراحمد فلسفي، صداقت صابري، محمود دولت آبادي، محمدحسين عطارچيان، علي شيرازي، الهه خاتمي، حسين محجوبي، علي رستميان، حسام الدين سراج و بسياري از چهره‌ها و شخصيت‌هاي موثر و مطرح حوزه فرهنگ و انديشه و هنر مي‌توان نام برد.

2. نمايشگاه روزگار محجوب که با هدف مروري بر آثار استاد حسين محجوبي در آستانه 90 سالگي برگزار گرديد. در اين نمايشگاه ضمن تجليل از اين استاد برجسته، 35 اثر از مجموعه شخصي اين هنرمند نامي انتخاب و به نمايش گذاشته شد. استاد حسين محجوبي، طراح، نقاش و معمار صاحب نام معاصر ايران و از چهرههاي بينالمللي هنر نقاشي به ويژه آثاري که با الهام از طبيعت و فضاهاي دشت و جنگل او بسيار مطرح و جهاني است و مورد توجه جامعه هنري و ساير مخاطبان و علاقه‌مندان در داخل و خارج از کشور قرارگرفته است.

3. در راستاي اجراي سياست همکاري و تعامل فرهنگي و هنري با کشورهاي خارج، برپايي نمايشگاه از آثار تصويرسازي هنرمندان کشور چک و اسلواکي در محل نگارخانه پرديس فرهنگي هنري مهرسان در بهمن ماه 1398 بوده است. در اين نمايشگاه آثاري از 20 هنرمند صاحب نام و بين‌الملل تصويرسازي ارائه گرديد و مورد بازديد و توجه عموم علاقه‌مندان به ديدگاه‌هاي هنرمندان کشور مزبور قرار گرفت.

4. نگارخانه مهرسان به مناسبت آغاز سال نو ميلادي آثاري از هنرمندان صاحب نام و تاثيرگذار ايراني – ارمني را به نمايش گذاشت. اين نمايشگاه با عنوان ايراناهاير و با همکاري سفارت جمهوري ارمنستان در ايران، شوراي خليفه‌گري ارامنه تهران و موزه مانوکيان در بهمن ماه 1398 و با حضور سيبوه سرکيسيان اسقف اعظم ارامنه تهران و شمال، آرتا شس تومانيون سفير فوق‌العاده و تام‌الاختيار جمهوري ارمنستان در ايران و هنرمنداني نظير: لوريس چکنا واريان و ديگران و شخصيت‌هاي فرهنگي هنري کشور برگزار گرديد. در اين نمايشگاه 40 اثر از 27 هنرمند تاثيرگذار و مطرح ايراني – ارمني نظير هنرمنداني مثل يرواند نهاپتيان، مارکوگريگوريان و هنرمندان مطرح ديگر به نمايش گذاشته شد و مورد استقبال عموم قرار گرفت. در چشم‌انداز ترسيم شده بر اساس سياست‌ها و ماموريت‌هاي پرديس فرهنگي هنري مهرسان تصميم بر گسترش فعاليت‌هاي فرهنگي و هنري بين‌المللي و در استاي سياستهاي کلان فرهنگي کشور دارد که اين موضوع موجبات شناسايي يا بخش‌هاي فرهنگي و هنري جوامع در بستر تعامل فرهنگي و موجبات تقويت بنيان‌هاي دوستي از منظر دريچه فرهنگ مي‌شود.