منطقه ویژه اقتصادی لامرد
۰۹ اسفند ۱۳۹۹
انتشارات آکادمیک
۰۹ اسفند ۱۳۹۹پردیس فرهنگی هنری مهرسان
گفتگو با مهندس حسین رفیعیان مدیرعامل پردیس فرهنگی هنری مهرسان
زمینه و ریشه ایجاد پردیس فرهنگی هنری مهرسان چه بوده است؟
در راستای تعمیق ارزش‌های اسلامی و بسط اصول اساسی فرهنگی و تلاش برای اعتلای سطح آگاهی‌های عمومی در زمینه‌های مختلف فرهنگی و هنری، ایجاب می‌نمود که با ایجاد و تاسیس موسسه فرهنگی هنری، تحت عنوان پردیس فرهنگی هنری مهرسان، زمینه‌های رواج فرهنگ و هنر اسلامی را با ترسیم چشم‌اندازی که در اساسنامه پردیس آمده است، برای شناسایی استعدادهای شگرف اقشار مختلف جامعه به ویژه نسل جوان فراهم گردد.
رشد و اعتلای مبانی فرهنگی، در راستای سیاستهای فرهنگی نظام جمهوری اسلامی ایران و تلاش برای افزایش روحیه تحقیق و تتبع و ابتکار در جامعه و رشد فضایل اخلاقی از منظر و مرآی W و آموخته‌های فرهنگی در تجربه زیستی و علاقه و پیوندهای عاطفی فردی و تحصیلات در حوزه معماری، زمینه و انگیزه‌های اصلی من در ایجاد و ساخت چنین بستری بوده است که خدای منان را سپاسگزارم که در صحنه عمل اجتماعی محقق و در اختیار علاقمندان و فرهنگ‌مداران جامعه قرار گرفته است.
معمولا سرمایه‌گذاری عظیم توسط بخش خصوصی در زمینه فرهنگ و هنر صورت نمی‌گیرد، چه شد که این ابتکار را در اولویت قرار دادید؟
همانگونه که در پاسخ به سوال یک با مجله وزین فرهنگ دیپلماسی بدان اشاره کردم، دانش اقتصاد هنر امروز در دنیا به نتایجی روشن و معنادار از محاسبات علمی رسیده که مطالعه آن، ما را متوجه ضرورت اهتمام برای تولید هنر و حمایت از تولیدات هنری و رونق بازار کسب و کار هنری میسازد.
از سویی نباید فراموش کرد که کالاهای فرهنگی زمانی می‌توانند در گردونه رقابت‌های ملی و جهانی ورود پیدا کنند که هم زیرساخت‌های هنر – صنعت فراهم گردد و هم نگاه اقتصادی برای تولید کالاهای فرهنگی و هنری حاکم باشد. یکی از خرده نظام‌های جامعه، خرده نظام اقتصاد است که در دیدگاه نظریه سیستمی، کنش متقابل میان متغیرهای اقتصادی و غیر اقتصادی و فرهنگی در فرآیندهای تغییر ساختاری بررسی می‌شوند و بنابراین مفهوم ساختار، نوعی کنش متقابل به وسیله ارزش‌ها، هنجارها و روش‌های پاداش دهی تنظیم شده و شکل می‌گیرد و تداوم می‌یابد. از طرفی ضرورت‌های پرداخت به موضوعات و اصول مبانی فرهنگی در جامعه یک وظیفه ملی و وجدان جمعی تلقی می‌گردد که هر فعل و انفعالی و هرگونه رفتاری در این حوزه، تاثیرات خود را بر همه نظام‌ها و خرده نظام‌ها می‌گذارد و لذا ورود پردیس فرهنگی هنری مهرسان به عرصه فعالیت فرهنگی به عنوان بخش خصوصی به خوبی می‌تواند تاثیرات خود را بر همه عرصه‌ها گذارده و سیاستهای کلان فرهنگی نظام که در اسناد بالادستی مورد تاکید است، همراه با علقه‌ها و علاقه‌های فردی به منصه ظهور برساند.
به نظر شما در پردیس مهرسان، تا چه حد موضوع «اقتصاد هنر» عملیاتی شده است؟
از آن جا که زیباشناختی نسبت مستقیمی با حقیقت هستی دارد و در نظام احسن، همه چیز به بهترین شکل ممکن، رنگ وجود یافته و موجودات عالم هستی در کمال ظرافت، آفریده شده اند، درک و فهم این همه زیبایی، خود هنر است و خلق زیبایی از جلوه‌های زیبایی هستی، هنرمندی می‌خواهد و می‌طلبد و هر چه نسبت انسان با درک زیبایی‌ها بیشتر باشد، قدرت او در تحلیل و تصویر دستگاه ادراکی حیات قوی‌تر خواهد بود.
خلق زیبایی یا به تعبیری هنر، از نظر من تولید سرمایه و ثروت است و صرف‌نظر از ریشه‌شناسی واژه هنر که حجم عظیمی از آثار ادبی و هنری پر افتخار ایران عزیز را به خود اختصاص داده و تاثیر خود را بر اعتلای فضایل و کمالات انسانی می‌گذارد و فرزانگی و خردمندی را ترجمان است و وسیله‌ای برای اعتلای روح و روان و اندیشه آدمی و هویت بخشی به خود جمعی می‌شود. که لزوما این موضوع، مصونیت و امنیت فرهنگی را نیز در جامعه رقم می‌زند مفهومی است که می‌توان با تمرکز و تاکید بر مولفه‌های هنری، بر نقش فزاینده نظام‌های تصمیم‌ساز و حامی در رونق کسب و کارهای فرهنگی و هنری و احیاگری هنرها و هنرمندان صاحب فضیلت ترسیم کرد. اگرچه هنوز افرادی هستند که عیار هنر را تنها در فردیت اثر هنری می‌سنجند اما تکثر و تجاری‌سازی آن، نوعی تلاش برای زنده ماندن و عمومی کردن سرمایه‌ای است که می‌تواند پشتوانه فرهنگ یک ملت و ضامن تفوق بر دیگر فرهنگ‌ها باشد. لذا با چنین نگاهی، پردیس فرهنگی هنری مهرسان تلاش نموده به اقتصاد هنر توجه ویژه داشته باشد و در توازن و تعامل دو حوزه اقتصاد و هنر، رویکردی جامع‌نگر و کلنگر به حوزه هنر داشته باشد.
مهمترین خدمات شما به اهالی فرهنگ و هنر چیست؟
برای تحقق اهداف مصرح در اساسنامه پردیس فرهنگی هنری مهرسان که اشعار به فعالیتهای فرهنگی دارد و برگزاری همایش‌ها، گردهمایی‌ها، سمینارها و جشنواره‌های فرهنگی و هنری و همچنین انجام فعالیتهای پژوهشی و تحقیقاتی را در کانون توجه خود داشته و هدف خود را به عنوان نقش‌آفرینی الگوی فعالیتهای شایسته عرصه فرهنگ و هنر قرار داده است. بدیهی است که ایجاد بستری مناسب هم به لحاظ نظام برنامه‌ریزی فرهنگی و هم به لحاظ حوزه ابنیه و مکان مناسب برای ظهور و بروز استعدادهای فرهنگی و ارائه و نمایش آثار اهالی فرهنگ و هنر از سوی پردیس فرهنگی هنری مهرسان آماده و در حال ارائه خدمت به حوزه فرهنگ و اهالی فرهنگ و هنر به طور خاص میباشد. می‌توان به برپایی نمایشگاه‌های متعدد آثار هنرهای تجسمی در قالب فعالیت گوناگون و اختصاص مجموعه‌ای بی‌نظیر به نگارخانه با ویژگی‌های خاص موقعیت جغرافیایی اشاره داشت. می‌توان ادعا نمود که فضاهای داخلی پردیس بدون کمترین اغراق، خود یک نمایشگاه موثر و فعال در حوزه آموزش، تدریس و ارائه نمایشگاهی است. با نیم‌نگاهی به حوزه جغرافیایی پردیس و موقعیت ممتاز آن در سایت جغرافیایی فرهنگی و علمی، این ادعا گزافه نیست که پردیس فرهنگی هنری مهرسان، اولین پردیس فرهنگی در کشور است که ظرفیت‌های قابل توجهی برای ارائه آثار و فعالیتهای اهالی فرهنگ و هنر باشد.
نحوه همکاری و تعامل شما با هنرمندان و بزرگان فرهنگ و هنر کشور چگونه است؟
پاسخ این سوال به طور مبسوط در لابلای مطالب مطرح بیان شده. برپایی نمایشگاه‌های متعدد که انجام یافته و نمایشگاه‌های متعدد برنامه‌ریزی شده بعدی به یاری خدا صورت خواهد پذیرفت، حاکی از ارتباط منطقی و تعامل دو سویه در این تجربه زیستی فرهنگی است. وجود هنرمندان جوان در آوردگاه هنری پردیس که سرشار از امید و تلاش و جدیت در خلق آثار هنری و آموزشی جوانان علاقمند به حوزه فرهنگ و هنر ناب هستند خود گواه عشق و علاقه به آنانی است که برای اعتلای فرهنگ و هنر ایرانی سراز پای نمی‌شناسند و عاشقانه مزد عشق می‌بازند و در این بستری که پردیس فراهم نموده است استعدادهای خدایی خود را شناسایی و در مسیر معنویت رشد و اعتلا می‌بخشند. به منظور تقویت ارتباط با هنرمندان و بزرگان فرهنگ و هنر کشور بر اساس چشم‌اندازی که ترسیم نموده‌ایم به یقین با فراهم شدن شرایط لازم به لحاظ موضوعات بهداشتی و ایمنی ناشی از کرونا، به دیدار بزرگان و اجله هنرمندان عزیز خواهیم شتافت و از تجربه‌های اندوخته شده آن عزیزان برای اعتلا و گسترش فرهنگ و هنر بهره‌مند خواهیم شد بمنه و کرمه.
نحوه تعامل و ارتباط شما با نهادهای دولتی و عمومی چگونه است؟
آن چه که به عنوان یک اتفاق بزرگ و موثر و مثبت فرهنگی رخ نموده، حاصل اعمال سیاست همکاری بین بخشی با سازمان‌ها و نهادهای عمومی و دولتی است که پردیس فرهنگی هنری مهرسان در راستای سیاست‌ها و اهداف خود در تنظیم و تدوین مناسبات برای استفاده از ظرفیت‌های محیط پیرامونی خود به کار برده است. لذا با اتخاذ چنین رویکرد موثری در تعامل با دستگاه‌های ذی‌ربط موضوع اجتماعی، در راه هم‌افزایی قابلیت‌ها و ظرفیت‌های سازمان‌ها و نهادهای دیگر در چارچوب مسئولیت خطیر اجتماعی فرهنگی خود تلاش نموده است. البته آنچه که در این عرصه اتفاق افتاده، مرهون تلاش جمعی و پیاده‌سازی این نوع نگاه تعاملی با سایر دستگاه‌های ذی‌ربط میباشد و صد البته مدیریت پردیس فرهنگی هنری مهرسان تمام ظرفیت خود را در طبق اخلاص برای رشد و اعتلای فرهنگ و هنر جامعه گذاشته، انتظاری بیش از این از همراهی و همکاری و معاضدت سایر دستگاه‌های اجتماعی دارد که البته رجاء واثق داریم که وجود علاقهمندی‌ها و دغدغه‌های مشترک فرهنگی این مهم را رقم خواهد زد.
فعالیت بین المللی و منطقه‌ای مجموعه مهرسان تاکنون چه بوده است؟
پردیس فرهنگی و هنری مهرسان که تنها مرکز تخصصی برای فعالیتهای حرفهای هنر به کشور میباشد با مساحتی بالغ بر ۱۶۴۳ مترمربع و با زیربنایی بالغ بر ۱۸۱۰۰ مترمربع در ۱۳ طبقه توانسته ظرفیت شایستهای برای فعالیتهای عرصه فرهنگ و هنر ایجاد نماید. این پردیس در تمامی جلوه‌ها و گرایشهای هنر از جمله هنرهای تجسمی، سنتی، نمایشی، موسیقی، ادبیات، سینما، معماری، انیمیشن و مد و لباس فعالیت دارد.
ویژگی‌های معماری پردیس زمینه ظهور و بروز آثار نمایشگاهی و فعالیتهای حرفهای هنر را از حیث نور و ارتفاع و فاصله‌های کریدور استاندار را به خوبی فراهم می‌نماید.
تاکنون نمایشگاه‌های ارزشمند هنری در پردیس انجام یافته که بازتاب بسیار گسترده در رسانه‌ها و جوامع و نزد اهالی فرهنگ و هنر داشته است. به اختصار به برپایی نمایشگاه‌های زیر اشاره و بسنده می‌شود.
۱. نمایشگاه خط مهربانی با رویکردی هرمنوتیکی بر آثار اسطوره‌ها و مفاخر خط شکسته نستعلیق و نمایش آثاری بشکوه از قدمای خوشنویسی و بزرگانی جاوید از جمله درویش عبدالمجید طالقانی، میرزا غلامرضا اصفهانی، سیدعلی اکبر گلستانه که در محضر استادان و سرآمدان معاصر خط شکسته نستعلیق کشور و افتخار دو حوزه ملی و بین المللی برگزار گردید. استادانی چون، غلامحسین امیرخانی، یدالله کابلی خوانساری، امیراحمد فلسفی، صداقت صابری، محمود دولت آبادی، محمدحسین عطارچیان، علی شیرازی، الهه خاتمی، حسین محجوبی، علی رستمیان، حسام الدین سراج و بسیاری از چهره‌ها و شخصیت‌های موثر و مطرح حوزه فرهنگ و اندیشه و هنر می‌توان نام برد.
۲. نمایشگاه روزگار محجوب که با هدف مروری بر آثار استاد حسین محجوبی در آستانه ۹۰ سالگی برگزار گردید. در این نمایشگاه ضمن تجلیل از این استاد برجسته، ۳۵ اثر از مجموعه شخصی این هنرمند نامی انتخاب و به نمایش گذاشته شد. استاد حسین محجوبی، طراح، نقاش و معمار صاحب نام معاصر ایران و از چهرههای بینالمللی هنر نقاشی به ویژه آثاری که با الهام از طبیعت و فضاهای دشت و جنگل او بسیار مطرح و جهانی است و مورد توجه جامعه هنری و سایر مخاطبان و علاقه‌مندان در داخل و خارج از کشور قرارگرفته است.
۳. در راستای اجرای سیاست همکاری و تعامل فرهنگی و هنری با کشورهای خارج، برپایی نمایشگاه از آثار تصویرسازی هنرمندان کشور چک و اسلواکی در محل نگارخانه پردیس فرهنگی هنری مهرسان در بهمن ماه ۱۳۹۸ بوده است. در این نمایشگاه آثاری از ۲۰ هنرمند صاحب نام و بین‌الملل تصویرسازی ارائه گردید و مورد بازدید و توجه عموم علاقه‌مندان به دیدگاه‌های هنرمندان کشور مزبور قرار گرفت.
۴. نگارخانه مهرسان به مناسبت آغاز سال نو میلادی آثاری از هنرمندان صاحب نام و تاثیرگذار ایرانی – ارمنی را به نمایش گذاشت. این نمایشگاه با عنوان ایراناهایر و با همکاری سفارت جمهوری ارمنستان در ایران، شورای خلیفه‌گری ارامنه تهران و موزه مانوکیان در بهمن ماه ۱۳۹۸ و با حضور سیبوه سرکیسیان اسقف اعظم ارامنه تهران و شمال، آرتا شس تومانیون سفیر فوق‌العاده و تام‌الاختیار جمهوری ارمنستان در ایران و هنرمندانی نظیر: لوریس چکنا واریان و دیگران و شخصیت‌های فرهنگی هنری کشور برگزار گردید. در این نمایشگاه ۴۰ اثر از ۲۷ هنرمند تاثیرگذار و مطرح ایرانی – ارمنی نظیر هنرمندانی مثل یرواند نهاپتیان، مارکوگریگوریان و هنرمندان مطرح دیگر به نمایش گذاشته شد و مورد استقبال عموم قرار گرفت. در چشم‌انداز ترسیم شده بر اساس سیاست‌ها و ماموریت‌های پردیس فرهنگی هنری مهرسان تصمیم بر گسترش فعالیتهای فرهنگی و هنری بینالمللی و در استای سیاستهای کلان فرهنگی کشور دارد که این موضوع موجبات شناسایی یا بخش‌های فرهنگی و هنری جوامع در بستر تعامل فرهنگی و موجبات تقویت بنیان‌های دوستی از منظر دریچه فرهنگ می‌شود.
