‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌
سیدمحمد کاظمی/ تحلیلگر مسائل حوزه آمریکای شمالی- این روزها نابرابری اقتصادی به یکی از چالش‌های اصلی در جامعه آمریکا تبدیل شده است و روزبه‌روز شکاف طبقاتی در آمریکا به‌شکل نگران‌کننده‌ای درحال افزایش است. بررسی‌های اندیشکده رند نشان می‌دهد افزایش نابرابر ثروت چه ضرر هنگفتی را به طبقه کارگر این کشور وارد کرده است. طبقه کارگر با بیش‌از نیمی از جمعیت شاغل در آمریکا (حدود ۱۶۱ میلیون آمریکایی یعنی حدود ۶۳ درصد از جمعیت شاغل آمریکا) کمتر از نیمی از کل درآمد کشور را به خود اختصاص داده‌اند، به‌طوری که هر کارگر سالانه حدود ۵۰ هزار دلار درآمد کسب می‌کنند. چنان‌چه درآمد حاصل از تولیدات اقتصادی آمریکا در ۴۵ سال گذشته را با دوره بعد از پایان جنگ جهانی دوم تا سال ۱۹۷۰مقایسه کنیم، درمی‌یابیم که اگر درآمدها به درستی توزیع می‌شد، کارگران آمریکایی باید به جای ۵۰‌‌ هزار دلار درآمد در سال باید ۹۲ تا ۱۰۲ هزار دلار درآمد کسب می‌کردند.

در دوران همه‌گیری کرونا این نابرابری اقتصادی به اوج خود رسید تا‌جایی‌که کارگران هرچه بیشتر کار می‌کنند نتیجه معکوسی به‌لحاظ درآمدی می‌گیرند و فقط بر ثروت ثروتمندان افزوده می‌شود. با این روند قشر کارگر روز‌به‌روز عصبی‌تر می‌شوند. لوکا شانسل، یکی از مدیران بنیاد نابرابری جهانی در دانشکده اقتصاد پاریس به خبرگزاری فرانسه گفته است: «در سال گذشته ثروت میلیاردرها به بیش از ۶/۳ تریلیون یورو افزایش یافته است و ۱۰۰ میلیون‌نفر دیگر به صفوف فقیرترین افراد اضافه شده‌اند». مجله فوربس بلافاصله پس از این گزارش رتبه‌بندی جدید ثروتمندان جهان را منتشر کرد که طبق گزارش این مجله، ۱۰ ثروتمند اول، هرکدام بیش از ۱۰۰ میلیارد‌ دلار دارایی خالص دارند و ایلان ماسک، مدیرعامل تسلا در این بین با حدود ۲۵۶ میلیارد دلار دارایی، در صدر قرار گرفته است. در بین ۱۰ نفر اول ثروتمندان جهان، تنها یک نفر آمریکایی نیست (برنارد آرنو، رئیس شرکت فرانسوی ال‌و‌ام‌اش). در این رده‌بندی جف بزوس در رتبه دوم و مارک زاکربرگ، در رتبه سوم قرار دارند.

براساس اعلام اداره سرشماری آمریکا، میزان فقر در این کشور در سال گذشته میلادی و در پی همه‌گیری کرونا رشد ۱۱.۴ درصدی داشت. به گزارش خبرگزاری آناتولی، در سال گذشته میلادی ۳۷.۲‌ میلیون‌نفر در آمریکا در فقر بودند که یک درصد بیشتر از سال ۲۰۱۹ است؛ در آن سال نرخ فقر در آمریکا روی عدد ۱۰.۵ درصد توقف داشت که پایین‌ترین میزان از زمان ثبت این آمار در سال ۱۹۵۹ محسوب می‌شود. این جدیدترین آمار همچنین نخستین افزایش فقر در آمریکا پس از پنج سال متوالی کاهش نرخ فقر است.

همچنین براساس اعلام اداره سرشماری آمریکا، متوسط درآمد خانوار در سال گذشته میلادی روی عدد ۶۷ هزار و ۵۲  دلار توقف داشت که کاهش ۲.۹ درصدی درمقایسه‌با سال قبل از آن و عدد ۶۹ هزار و‌ ۵۶۰ دلار بود. این نخستین کاهش چشمگیر درآمد خانوار از سال‌‌ ۲۰۱۱ است.

در ادامۀ این نابسامانی‌های اقتصادی، تورم در آمریکا رکورد زد و در انتهای اکتبر سال ۲۰۲۱ به ۶.۲۲ درصد رسید که این رقم بالاترین میزان در ۳۰ سال گذشته بوده است و این تورم، شامل افزایش قیمت بنزین تا ۵۵ درصد نیز شد.

یکی دیگر از مشکلات اقتصادی آمریکا مربوط به حوزه دارو و تجهیزات پزشکی است که هزینه‌های آن به‌طرز عجیبی افزایش یافته است، تاجایی‌که سناتور برنی سندرز در توییتی به آن اشاره می‌کند و اعتراض خود را دررابطه‌با یکی از این موارد اعلام می‌کند: «هزینه یک ویال انسولین در سال‌ ۱۹۹۶: ۲۱ دلار، هزینه همان ویال انسولین در سال ۲۰۱۸: ۳۲۰ دلار، چه دلیلی غیر از طمعِ شرکت‌های داروسازی می‌تواند وجود داشته باشد که قیمت انسولین در آمریکا را بیش از ۱۴۰۰ درصد افزایش دهند؟ وقت آن است که به طمع شرکت‌های بزرگ داروسازی پایان دهیم».

موضوع دیگری که درمورد نابسامانی اقتصادی در آمریکا مطرح است، موضوع بدهی وام دانشجویی است. درحال‌حاضر، طبق اعلام وزارت آموزش آمریکا، وام‌گیرندگان وام دانشجویی در این کشور تا ۳۱ مارس ۲۰۲۱، مبلغ ۱.۶ تریلیون دلار به بخش فدرال و خصوصی بدهی داشته‌اند. طبق مطالعه سال ۲۰۱۸ مؤسسه پیو: ۳۴ درصد جوانان ۱۸ تا ۲۹ ساله آمریکایی اعلام کرده‌اند که بدهی وام دانشجویی دارند. همچنین ۲۲ درصد ۳۰ تا ۴۴ ساله‌ها، ۷ درصد از ۴۰ تا ۵۹ ساله‌ها و یک درصد بالای ۶۰ ساله‌ها در آمریکا اعلام کرده‌اند که بدهی دانشجویی دارند. در‌همین‌راستا، الکساندر کورتز، نماینده کنگره آمریکا در سخنرانی که در صحن کنگره انجام داد به این موضوع اشاره کرد و گفت: «من الان با ۳۲ سال سن بیش از ۱۷ هزار‌ دلار بدهی وام دانشجویی دارم و به سراغ تحصیل در مدارج بالاتر نرفتم، زیرا می‌دانستم من را در بدهی بیشتری غرق خواهد کرد که هرگز نمی‌توانستم از عهده آن برآیم».

با تمام این اوصاف، به‌نظر می‌رسد خودِ آمریکایی نیز دیگر امیدی به آینده کشورشان ندارند در یکی از آخرین نظرسنجی‌های مشترک اکونومیست (YouGov/The Economist) آمده است که ۴۶‌‌ درصد آمریکایی‌ها معتقدند وضعیت اقتصادی آمریکا درحال بدتر شدن است و تنها ۱۹ درصد معتقدند اقتصاد درحال بهتر شدن است.

درانتها، باید به این نکته اشاره کرد که اگر آمریکایی‌ها با همین رویه به‌پیش بروند، شاید بتوانند با مُسکّن‌های موقت در دوره‌ای کوتاه بحران اقتصادی خود را مدیریت کنند، اما این روند در بلندمدت پاسخگوی این سطح از مشکلات اقتصادی نیست و آمریکا را به افول نزدیک‌تر می‌کند.

تحلیلگران محترم یادداشت‌های خود را به آدرس ایمیل فرهنگ دیپلماسی (info@farhangdiplomacy.com) ارسال کنند.