با نزدیک شدن به موعد دور جدید مذاکرات احیای برجام در وین، نماینده آمریکا در امور ایران سفرهایی را برای بهانزوا کشیدن ایران در مذاکرات آتی آغاز کردهاست. او دیدار با وزرای امور خارجه روسیه و چین، همچنین دیدار با اعضای شورای همکاری و تروئیکای اروپایی را در برنامه خود داشته است. همچنین قرار است با مقامات ارشد مصر و اردن نیز دیدار داشته باشد.
گزارشهایی که از گفتگوهای رابرت مالی با مقامات دیگر کشورها منتشر میشود و اظهارات او در رسانهها درخصوص مذاکرات آتی، بهویژه پیامهایی که در توئیتر منتشر کرده است، حاکیاز تلاشهای آمریکا برای تشکیل بلوک بهظاهر منسجمی از کشورهای امضاکننده برجام است که تمامی آنها آنگونه که رابرت مالی توصیف میکند درمورد تخطی ایران از مفاد برجام متفقالقول هستند و این ایران است که از برجام خارج شده است.
سخنان رابرت مالی علیه ایران در روز جمعه ۲۸ آبان در بحرین در جریان کنفرانس منامه نیز ادامه یافت. او با اشاره به پیشرفتهای فعلی ایران در امور هستهای عنوان کرد شاید به نقطهای نزدیک شویم که توافق هستهای ۲۰۱۵ منافعی را که دارد از دست بدهد. به گفته او، پیشرفتهای ایران زنگ خطری برای کل کشورهای منطقه است و فرصتی اندک برای بازگشت تهران به برجام باقی است. رابرت مالی مدعی شد آمریکا مواضعی مشترک با چین و روسیه دارد که همگی خواهان جلوگیری از بحران دستیابی ایران به تسلیحات هستهای هستند. او تصریح کرد تاکتیک ایران مذاکرات طولانی و ادامه دادن به پیشرفت هستهای تا نقطه غیرقابل بازگشت است. به ادعای او ایران باید هرچهسریعتر به برجام بازگردد.
این درحالی است که در دوره آقای روحانی، شش دوره از مذاکرات در وین انجام شد که بهسبب ناتوانی کشورهای اروپایی در انجام تعهدات خود بدون هیچ نتیجهای پایان یافت. در هشتم آذرماه ۱۴۰۰، هفتمین دور گفتگوها که پس از تغییر دولت در ایران متوقف شده بود پیگیری خواهد شد. رابرت مالی درحالی از بازگشت به برجام سخن میگوید که نه آمریکا اجازه دارد در مذاکرات شرکت کند و نه ایران از برجام خارج شده است.
در واکنش به ادعاهای رابرت مالی، آقای ظریف در صفحه توییتر خود نوشت: «نماینده ویژه آمریکا در امور ایران از فرصت تغییر دولت در ایران و فراموشکاری تروئیکای اروپایی و اتحادیه اروپا بهره میجوید تا تاریخ اخیر را بازنویسی کند. ایران هیچگاه از بازگشت دوجانبه به برجام دست نَشُست. آمریکا این کار را کرد. برای بررسی اسناد «عدم اجرای» برجام ازسوی آمریکا و تروئیکای اروپا، لطفاً به آدرس اینترنتی undocs.org/A/75/968 مراجعه کنید».
باید توجه داشت رابرت مالی، نماینده امور ایران در آمریکا بهسبب خروج غیرقانونی آمریکا از مذاکرات قادر نیست در نشست وین شرکت کند، اگرچه او در این شهر حضور خواهد یافت تا در دیدار و گفتگو با نمایندگان کشورهای امضاکننده برجام، ازجمله روسیه، چین و تروئیکای اروپایی منافع آمریکا را دنبال کند. بهنظر میرسد رابرت مالی درصدد است قبلاز مذاکرات دور هفتم که بهمعنای شکست آمریکا در خروج از برجام محسوب میشود، موضع ضعف این کشور را تغییر دهد.
اخیراً تیم مذاکرهکننده جدید ایران، با عملگرایی بالایی وارد گفتگو با امضاکنندگان برجام شد که این مهم با اثبات دست پایینتر آمریکا نسبتبه ایران، واکنش آمریکا را برانگیخته است. این کشور درصدد است با گسترش برجام، بحثهای منطقهای و موشکی را نیز در آن بگنجاند. درحالیکه تیم مذاکرهکننده اعلام کرد ایران نه برای بحث درخصوص هستهای که برای رفع تحریم مذاکره میکند، زیرا بحث هستهای در ۲۰۱۵ تمام شده بود و این آمریکا است که از توافق خارج شده است.
آنچه آمریکا خروج ایران از برجام نامیده است، واکنش قانونی ایران محسوب میشود. جمهوری اسلامی ایران در دیماه ۱۳۹۸ با شکست تروئیکای اروپایی درمقابل تحریمهای غیرقانونی آمریکا علیه ایران اعلام کرد در پنج گام، محدودیتهای برجام در ظرفیت غنیسازی، درصد غنیسازی، میزان مواد غنیشده و تحقیق و توسعه را کنار خواهد گذاشت. بنابراین، میتوان گفت آمریکا پیش از دور هفتم مذاکرات، باردیگر اقدامات غیرقانونی خود علیه برجام را آغاز کرده است، بهویژه اینکه بهلحاظ قانونی این کشور از توافق خارج شده و حق اظهارنظر درمورد آن را ندارد.
فرهنگ دیپلماسی، دیپلماسی برای همه