محمد محمودی کیا، استادیار گروه اندیشه سیاسی در اسلام پژوهشکده امام خمینی(ره) و انقلاب اسلامی- چنانچه فرهنگ را زیربنای توسعه هر جامعه‌ای بدانیم و نهادهای فرهنگی را متولی بازتولید و بازتوزیع نمادها و ارزش‌های آن جامعه در نظر بگیریم، آن‌گاه اهمیت راهبردی فرهنگ و سیاست فرهنگی بیش از پیش هویدا می‌شود.

اهمیت فرهنگ و سیاست فرهنگی زمانی دوچندان می‌شود که به هم‌پیوندی آن با ریشه‌های رخداد انقلاب اسلامی ایران توجه نماییم. بر اساس رویکرد هستی‌شناسی فرهنگی نسبت به پدیده انقلاب، اساسأ انقلاب ایران انقلابی فرهنگ‌بنیاد است که تمامی سازه‌های ارزشی و نظام هنجاری پیش از خود را منسوخ ساخت و ترتیبات نهادی نوینی بر پایه فرهنگ و سنت اسلامی – ایرانی با قرائتی شیعی بازسازی کرد.

بر اساس اهمیت راهبردی فرهنگ در سیر فرایند تکوینی تمدنی، از جامعه‌پردازی و دولت‌سازی و تا نقش آن در تمدن‌سازی، ضرورت این مسئله تبیین می‌شود که بیش از گذشته نیازمند نگاهی جامع و نظام‌مند به حوزه فرهنگ هستیم.

در کنار اهمیت راهبردی سیاست‌های فرهنگی و نیز تدوین نقشه راه جامع برای نیل به مطلوبیت‌های نظام سیاسی، نقش عامل انسانی و نیز ساختارهای فرهنگی به عنوان کارگزاران حوزه فرهنگ، نیز حائز اهمیت فراوان است. بر این اساس، متولیان امر فرهنگ اعم از ساختارها و نیز کارگزاران انسانی نقش قابل توجهی در تحقق این مطلوبیت‌ها ایفا می‌کنند.

هرچند نهادهای فرهنگی ازحیث حوزه‌ مأموریت و نیز ساختار و وابستگی‌های نهادی دچار نوعی تکثرگرایی هستند که در محل خود نیازمند بررسی آسیب‌شناسانه است، بااین‌حال، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به‌عنوان اصلی‌ترین نهاد متولی امر فرهنگ و سیاست‌گذاری فرهنگی در کشور، مهم‌ترین نهاد حاکمیتی در حوزه فرهنگ جامعه ایرانی تلقی می‌شود که کنش‌ و سیاستگذاری‌های آن در کانون توجهات جمعی قرار دارد.

آن‌چه درخصوص سیاست‌های فرهنگی دولت سیزدهم انتظار می‌رود، توجه مبنایی به امر فرهنگ در سیاست‌گذاری‌های سطح کلان و اتخاذ رویکردی زیربنایی به مقوله فرهنگ است.

امید می‌رود متولیان جدید امر فرهنگ، با نگاهی آسیب‌شناسانه، مبتنی بر واقعیت‌های مشاهده‌پذیر و نیز باتوجه‌به تمنیات و مطلوبیت‌های نظام سیاسی و در تناسب با ظرفیت‌ها و مقدورات ملی، اقدام لازم برای اهمیت‌گذاری به فرهنگ و ارج نهادن به مؤلفه‌های فرهنگ‌ساز در جامعه را در تلاشی مضاعف پیگیری نمایند تا زمینه لازم برای ارتقای سطح فرهنگ عمومی و نیز افزایش نفوذ سیاست های فرهنگی در ترسیم راهبردهای کلان توسعه ملی فراهم شود.

تحلیل‌گران محترم یادداشت‌های خود را در محورهای ذیل به آدرس ایمیل فرهنگ دیپلماسی (info@farhangdiplomacy.com) ارسال کنند: سیاست فرهنگی / راهبردهای فرهنگی / توصیه‌های راهبردی درخصوص سیاست فرهنگی دولت سیزدهم