معمایِ امنیت (Security dilemma)
۲۹ بهمن ۱۳۹۹آیا حمله به پایگاه امریکایی التاجی تلافی جویانه بود؟
۲۹ بهمن ۱۳۹۹
دکتر ناصر هادیان استاد روابط بین الملل دانشگاه تهران در مصاحبه مجله فرهنگ دیپلماسی در پاسخ به این سوال که “جنابعالی اصرار دارید که هدف دولت ترامپ، تغییر نظام است. در حالی که آمریکا با فرض تهدید بودن ایران میتواند خاورمیانه را مدیریت کند، کشورهای حوزه جنوبی خلیج فارس را استثمار نماید، و فرصت حمایت از اسرائیل را فراهم آورد. تغییر نظام چه سودی برای آمریکا دارد؟” گفتند: در حال حاضر، شش گروه در آمریکا در پی تغییر رژیم در ایران هستند و اکنون نیز در موقعیت قدرت قرار دارند و تلاش میکنند به این هدف دست یابند. تیمی که در آمریکا بر سر کار است، آمادگی چنین امری را دارد و کنگره هم اگرچه ممکن است مشارکت فعالی نداشته باشد، اما مخالفتی ندارد. تغییر رژیم لزوماً به معنای سرنگونی نیست و استحاله هم مورد پذیرش است. در حال حاضر، ایران در برابر سه گزینه «تقابل»، «توافق» و «حفظ وضع موجود» قرار دارد. تلاش دولت ترامپ این است که گزینه «حفظ وضع موجود» را از میان بردارد. اتفاقاً بر خلاف رئیسجمهور پیشین که چندان با ماهیت نظام جمهوری اسلامی کاری نداشت و فقط در پی اصلاح چند رفتار جمهوری اسلامی در زمینه هستهای، موشکی، منطقهای و حقوق بشر بود، ترامپ در نظر دارد همه مسائل را در هم ادغام نماید و با ابهامات و پیچیدگیهای خاصی که به آنها میدهد، از ایران تهدیدی قابل توجه بسازد. از سوی دیگر، سعودیها در زمینه تجزیه ایران خیلی کار میکنند. در حالی که آمریکا و اسرائیل خیلی دنبال تجزیه نیستند، عربستان امیدوار است که ایران تجزیه و کوچکتر شود.
در این بحث، بحث سود آمریکا نیست. مثلاً گروهی که جنگ عراق را راه انداختند، چه سودی برای آمریکا داشتند. خوب، آن زمان محکوم شدند، اما حالا بر سر کارهایشان برگشتهاند و اکنون دوباره دولت به دست آنها افتاده است. در انگلستان هم علیه تونی بلر اقداماتی شد و کمیتهای برای این کار اختصاص یافت. اما نتیجه چه شد؟ لذا میبینیم که به این هزینهها و فایدهها توجه نمیشود و آنها منطق قدرتطلبانه خاص خودشان را دارند.
ادامه مصاحبه مفصل مجله فرهنگ دیپلماسی با دکتر هادیان را در شماره مجله مطالعه کنید.